Lëvizja e Radhës e FED më 29 Tetor: Si një Skenar që Pak e Presin Mund të Tronditë Aksionet dhe Kriptovalutat Amerikane

Tregjet po përgatiten për vendimin e FED më 29 tetor, në një kohë pasigurie për tregun e punës dhe inflacionin në SHBA, ndërsa një mbyllje e pjesshme e qeverisë po e komplikon situatën. Kriptovalutat dhe aksionet janë të ekspozuara ndaj rënieve të forta nëse ndodh ndonjë surprizë.

---

Çfarë duhet të dini:

• Mbyllja e pjesshme e qeverisë amerikane ka vonuar të dhënat ekonomike thelbësore, përfshirë raportin e vendeve të punës për shtatorin, duke lënë FED-in me më pak informacion përpara mbledhjes së 29 tetorit.

• Tregjet presin kryesisht një ulje prej 25 pikësh bazë të normës së interesit, por mungesa e të dhënave dhe inflacioni i vazhdueshëm krijojnë pasiguri reale për vendimin e ardhshëm.

• Kriptovalutat dhe aksionet amerikane, që po tregtohen me vlera të larta, mund të përballen me lëvizje të forta në rënie nëse FED-i vonon lehtësimin ose sinjalizon kujdes për shkak të pasigurisë ekonomike.

---

Mbyllja e qeverisë vonon të dhënat kyçe para mbledhjes së FOMC

Një mbyllje e pjesshme e qeverisë federale filloi më 1 tetor, duke mbyllur shumë shërbime jo-thelbësore, përfshirë Byrojnë e Statistikave të Punës (BLS). Si pasojë, raporti i vendeve të punës për shtatorin është shtyrë pa afat – një nga treguesit më të rëndësishëm për shëndetin e tregut të punës.

Kjo ndodh vetëm disa javë para mbledhjes së Komitetit të Tregut të Hapur Federal (FOMC) më 28–29 tetor, ku pritet të merret vendimi për normën e interesit.

Megjithatë, optimizmi në treg vazhdon të jetë i lartë.

Sipas GoldPrice.org, ari u mbyll të premten në $3,886 për ons, me një rritje mbi 48% që nga fillimi i vitit.

Rritja e arit në vitin 2025 është nxitur nga blerjet masive nga bankat qendrore të vendeve, si dhe nga kërkesa e fortë nga investitorët privatë përmes fondeve ETF – një reagim ndaj inflacionit, luftës tregtare të Trump, nivelit rekord të borxhit kombëtar amerikan dhe përpjekjeve të disa vendeve (veçanërisht anëtarët e BRICS) për të ulur varësinë nga dollari amerikan që pas nisjes së konfliktit Rusi-Ukrainë.

Bitcoin po tregtohet rreth $123,196, shumë afër çmimit më të lartë historik prej $125,506, i arritur më herët gjatë ditës – i nxitur nga interesi i fortë institucional dhe flukset drejt ETF-ve kripto.

Ndërkohë, Dow Jones dhe S&P 500 u mbyllën javën në nivele rekord, 46,758.28 dhe 6,715.79, përkatësisht – një shenjë besimi në një tranzicion të butë të politikës monetare nga FED.

Sot, bitcoin, ari dhe S&P 500 janë në ose afër niveleve më të larta historike – ndoshta për shkak të pritshmërive për ulje të mëtejshme të normave të interesit këtë vit dhe vitin që vjen, si dhe dëshirës së investitorëve për t’u mbrojtur nga inflacioni që vazhdon të jetë i lartë në mbarë botën.

---

Tregjet presin një ulje prej 25 pikësh bazë nga FED

Sipas tregjeve të ardhshme dhe platformave të parashikimeve:

• CME FedWatch Tool (më 5 tetor): 96.2% shanse për një ulje prej 25 pikësh bazë, 3.8% për asnjë ndryshim.

• Polymarket (platformë e decentralizuar): 90% shanse për ulje 25 bps, 8% për asnjë ndryshim, 3% për rritje 50+ bps.

---

Pse një pauzë nga FED nuk është aq e pamundur sa mendojnë tregtarët

Mbyllja e qeverisë fsheh një rrezik të madh: mungesa e të dhënave të punës për shkak të pushimeve të punonjësve të BLS do të thotë se FED-i nuk ka informacion të përditësuar për pagat dhe punësimin – çka e bën shumë të vështirë marrjen e një vendimi të saktë për normat.

Kjo situatë mund të çojë disa anëtarë të FOMC të propozojnë një pauzë në uljen e normave, për të shmangur rreziqet e mundshme të politikave të gabuara.

Mungesa e të dhënave shton rrezikun që një ulje e parakohshme mund të përshkallëzojë inflacionin, ndërsa historikisht, në raste të tilla, FED-i ka vepruar me kujdes ekstrem.

Faktorë të tjerë që rrisin pasigurinë përfshijnë:

• Vetë mbyllja e qeverisë, e cila mund të krijojë rrënie të mëtejshme ekonomike përmes pushimeve nga puna apo humbjes së vendeve të punës.

• Investitorët janë pozicionuar për ulje të normave; një pauzë do të ishte surprizë dhe mund të shkaktonte turbullira të mëdha në treg.

Për të ruajtur besimin në treg, një ulje modeste prej 25 bps mbetet më e mundshme, por pauza është një skenar real, dhe tregu nuk duhet ta injorojë.

---

Të dhënat private dhe rajonale japin sinjale të pjesshme mes mbylljes

Disa indikatorë nga sektori privat dhe Rezervat Rajonale Federale do të japin sinjale për ekonominë para mbledhjes së FOMC.

• Nëse këta tregues tregojnë frenim të inflacionit dhe ngadalësim të rritjes, atëherë Jerome Powell mund të vazhdojë me uljen e pritur.

• Nëse inflacioni del më i fortë, pauza mund të bëhet e pashmangshme – çka bie ndesh me pritshmëritë e tregut dhe mund të rrisë ndjeshëm paqëndrueshmërinë.

Nëse mbyllja përfundon deri nga mesi i tetorit, raporti i vonuar për punësimin mund të publikohet përpara mbledhjes, duke ndihmuar FED-in të marrë vendime më të informuara.

---

Pse një ulje prej 50 pikësh bazë është shumë pak e mundshme

Tregjet e kanë përjashtuar pothuajse plotësisht një ulje të madhe prej 50 bps për disa arsye:

• Inflacioni ende mbetet mbi objektivin 2% të FED-it, veçanërisht në sektorin e shërbimeve, ku presionet mbi pagat janë të forta.

• Një ulje kaq agresive do të dërgonte sinjale për lehtësim të parakohshëm, duke rrezikuar destabilizimin e pritshmërive për inflacionin dhe tregun e punës.

Powell ka theksuar vazhdimisht kujdesin dhe varësinë nga të dhënat – duke e bërë uljen me 25 bps rrugën më të mundshme.

Si mund të mbrohen investitorët nga një skenar pauze nga FED

Duke marrë parasysh mundësinë që një pauzë në politikën monetare të mos jetë çmimuar plotësisht nga tregjet, investitorët – veçanërisht ata në kripto – duhet të konsiderojnë disa strategji për menaxhimin e rrezikut:

• Opsionet “put” mbi bitcoin dhe indeksat kryesorë të aksioneve ofrojnë një mënyrë relativisht të lirë për t’u mbrojtur nga rëniet e papritura dhe të thella të çmimeve.

• Ulja e levës (leverage) ose zvogëlimi i madhësisë së pozicioneve në asete me luhatshmëri të lartë mund të ndihmojë në zbutjen e humbjeve.

• Rritja e ekspozimit ndaj "strehave të sigurta" si ari apo obligacionet shtetërore amerikane mund të stabilizojë portofolin gjatë kohëve të paqëndrueshme.

• Përdorimi i ETF-ve të luhatshmërisë apo fondeve të ngjashme për të përfituar nga rritjet e papritura të paqëndrueshmërisë në treg.

Investitorët institucionalë përdorin rregullisht këto strategji, ndërsa investitorët individualë (retail) sot kanë gjithnjë e më shumë mjete me kosto të ulët për t’u përgatitur për rreziqe ekstreme (“tail risks”).