Ministria e Tregtisë së Kinës për Trumpin: Kufizimet në Eksportet e Metaleve të Rralla Nuk Janë Ndalime

Ministria e Tregtisë së Kinës deklaroi se kontrollet e reja të eksportit për metalet e rralla, të shpallura më 9 tetor, janë masa të ligjshme sigurie kombëtare dhe nuk përbëjnë ndalim të përgjithshëm. Eksportet civile që përmbushin kriteret do të licencohen, tha një zëdhënës në një sesion pyetje-përgjigje të publikuar në platformën X, të dielën në mëngjes (sipas orës lokale).

---

Çfarë duhet të dini:

• Ministria thekson se masa nuk është ndalim, por përmirësim i mekanizmave ekzistues të kontrollit të eksporteve.

• Eksportet civile që përmbushin kriteret do të licencohen, dhe mund të merren parasysh leje të përgjithshme ose përjashtime për të lehtësuar tregtinë legjitime.

• Ndikimi në zinxhirët e furnizimit pritet të jetë shumë i kufizuar, sipas vlerësimeve paraprake të qeverisë kineze.

• Kina kundërshtoi hapur kërcënimet për tarifa dhe kontrolle të reja nga SHBA, duke lënë hapësirë për dialog, por duke paralajmëruar masa të vendosura nëse situata përshkallëzohet.

---

Roli i metaleve të rralla dhe dominimi i Kinës

Metalet e rralla janë një grup prej 17 elementësh kritikë për motorët me magnet të përhershëm (p.sh. në makinat elektrike dhe turbinat e erës), pajisje mbrojtëse dhe teknologji të avancuar.

Kina dominon sektorin:

• Rreth 70% e prodhimit global dhe

• Rreth 90% e përpunimit dhe rafinimit të metaleve të rralla.

Kështu që çdo ndryshim në licencim mund të ndikojë në zinxhirët e furnizimit në nivel global, edhe kur miniera ose prodhimi përfundimtar ndodh jashtë Kinës.

---

Qasja e Kinës: Kontroll, jo ndalim

Sipas Ministrisë së Tregtisë së Kinës (MOFCOM), vendimi i 9 tetorit u mor në bashkëpunim me Administratën e Përgjithshme të Doganave, si pjesë e një përpjekjeje afatgjatë për të përmirësuar sistemin e kontrollit të eksporteve, në përputhje me ligjin e brendshëm dhe detyrimet ndërkombëtare për mos-përhapje.

Zëdhënësi theksoi se elementët e mesëm dhe të rëndë të metaleve të rralla kanë rëndësi ushtarake, dhe partnerët ndërkombëtarë janë paralajmëruar paraprakisht përmes kanaleve dypalëshe të dialogut për kontrollin e eksporteve.

Zbatimi do të bazohet në licenca, jo në ndalime. Aplikimet që përmbushin kushtet do të miratohen sipas ligjit, dhe po shqyrtohen masa lehtësuese, si leje të përgjithshme apo përjashtime për të promovuar tregtinë civile legjitime.

---

Efekti i parashikuar dhe mesazhi për tregun

Sipas ministrisë, Kina ka analizuar paraprakisht ndikimin e këtyre masave dhe pret që efekti në zinxhirët globalë të furnizimit të jetë shumë i kufizuar.

Mesazhi për përdoruesit komercialë ishte i qartë:

Eksportet civile që janë në përputhje me rregullat “mund të marrin miratim”.

---

Reagimi ndaj SHBA — dhe hapësira për dialog

MOFCOM iu përgjigj gjithashtu komenteve të ish-presidentit Donald Trump të bëra më 10 tetor në platformën Truth Social, ku ai përmendi një tarifë shtesë 100% për importet nga Kina, që do të hyjë në fuqi më 1 nëntor 2025, si dhe kontrolle të reja të mundshme për eksportin e softuerëve kritikë nga SHBA.

Zëdhënësi e quajti këtë qasje amerikane “standard të dyfishtë”, duke përmendur listat e gjera të kontrolleve të SHBA dhe rregullin “de minimis” si shembuj të qasjes agresive të Uashingtonit ndaj tregtisë.

Në të njëjtën kohë, Kina theksoi se nuk dëshiron një luftë tregtare, por nuk ka frikë prej saj, duke kërkuar rikthim në kanalet zyrtare të konsultimeve për të menaxhuar diferencat në mënyrë reciproke.

Zëdhënësi tha se Kina do të marrë “masa të vendosura” për të mbrojtur interesat e saj nëse SHBA vazhdon më tej.

---

Taksa në porte dhe masa reciproke

Në komente të veçanta, MOFCOM kritikoi edhe taksa të reja portuale të shpallura nga SHBA, të cilat pritet të hyjnë në fuqi më 14 tetor për disa anije të lidhura me Kinën.

Ministria i cilësoi këto tarifa si veprime të njëanshme, në kundërshtim me rregullat e OBT-së dhe marrëveshjet dypalëshe.

Kina do të përgjigjet me taksa të veçanta portuale për anijet e lidhura me SHBA, sipas rregulloreve të brendshme — duke e karakterizuar këtë si masë mbrojtëse për të ruajtur të drejtat e kompanive kineze dhe konkurrencën e ndershme në sektorin e transportit detar.

---

Fundi i javës në tregun e kriptove

Që nga ora 09:15 UTC të dielën, sipas të dhënave të CoinDesk:

• Bitcoin tregtohej rreth $111,271, me një rënie prej 0.5% në 24 orët e fundit, dhe 10% më poshtë nga kulmi i së enjtes më 9 tetor, që ishte $123,641.

• Indeksi i Frikës dhe Lakmisë për Kriptot ishte në 24 – “Frikë Ekstreme”, krahasuar me “Lakmi” një javë më parë — duke reflektuar ndjeshmëri të brishtë në treg.